Gò Tháp - Khu di tích văn hóa Phù Nam cổ xưa

Là một khu di tích quốc gia đặc biệt, Gò Tháp minh chứng cho một nền văn hóa cổ xưa hiện hữu trên mảnh đất Tháp Mười này. Với sự hội tụ của ba loại hình: di tích kiến trúc, di tích cư trú và di tích mộ táng, Gò Tháp lưu giữ những giá trị lịch sử độc đáo không chỉ của dân tộc mà còn của cả nhân loại.

Khu di tích Gò Tháp thuộc ấp 4, xã Tân Kiều, huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp, cách thị trấn Mỹ An, huyện lỵ Tháp Mười khoảng 11 km về phía bắc, cách Tp. Cao Lãnh về hướng đông bắc 43 km (theo đường bộ và đường thủy). Khu di tích Gò Tháp được biết đến từ những năm cuối thế kỷ 19 với tên gọi là Chùa năm gian (theo tiếng Pháp là Prasat Pream Loven) do các nhà khảo cổ học người Pháp phát hiện. Nơi đây xuất hiện nhiều dấu tích, di vật, hiện vật cổ gắn với nền văn hóa Óc Eo. Các nhà khảo cổ học đã phát hiện tại địa điểm này có nhiều di tích kiến trúc xuất hiện ở các gò cao như Gò Minh Sư, Gò Tháp Mười… Hầu hết các di tích kiến trúc được tìm thấy sâu trong lòng đất, được xây dựng công phu có tường thành bao bọc xung quanh.

Di tích Gò Tháp Mười

Các di tích cư trú được phân bố rộng khắp vùng đất trũng, được phát hiện ở tầng văn hóa tiếp giáp với đáy biển cổ xưa. Di tích cư trú được tìm thấy với các di vật như bếp lửa, những mảnh nồi, bình có vòi, thanh củi, cọc nhà sàn, tượng Phật bằng gỗ và các đồ vật thờ phụng và sinh hoạt như xúc xắc bằng gốm, chì lưới, bàn nghiền… Riêng di vật, hiện vật được tìm thấy ở đây chủ yếu là các tượng thần Visnu, Siva bằng đá sa thạch, cột đá có chốt, các phiến đá có chạm khắc hoa văn và minh văn.

Ngoài giá trị về khảo cổ học, khu di tích Gò Tháp còn chứa đựng giá trị lịch sử cách mạng. Được biết, nơi đây đã từng là đại bản doanh của nghĩa quân Thiên hộ Võ Duy Dương, Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều trong thời kỳ đầu chống Pháp. Trong khoảng thời gian từ năm 1946 - 1948, Gò Tháp còn là căn cứ địa của xứ Ủy Nam Bộ, Ủy ban Hành Chính kháng chiến Nam Bộ, Khu Ủy Khu 8 và nhiều cơ quan đầu não khác. Trong kháng chiến chống Mỹ, khu di tích này là nơi đánh dấu thắng lợi của tiểu đoàn 502 (quân và dân Đồng Tháp) đánh sập Viễn Vọng Đài của quân địch. Ngoài ra, khu di tích Gò Tháp còn là một địa điểm chứa đựng các hoạt động tôn giáo và tín ngưỡng lâu đời. Nơi đây có chùa Tháp Linh, Miếu Bà Chúa Xứ, đền thờ hai vị anh hùng dân tộc Thiên hộ Võ Duy Dương, Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều.

Tham dự các lễ hội đặc sắc

Du lịch Đồng Tháp Mười khám phá khu di tích Gò Tháp, du khách còn cơ hội tham gia nhiều lễ hội đặc sắc ở đây. Hàng năm, Gò Tháp thường có hai kỳ lễ hội truyền thống dân gian thu hút hàng trăm ngàn lượt khách từ mọi miền hành hương về đây. Phải kể đến đầu tiên là lễ hội Gò Tháp vía Bà Chúa Xứ. Lễ hội này thường được tổ chức trong ba ngày 14, 15 và 16 tháng 3 âm lịch. Tham gia lễ hội này, du khách được tham dự các phần lễ như lễ cúng chính, lễ cầu an, lễ cúng thần nông, lễ thỉnh sanh… Ngoài ra, du khách còn được tham gia các trò chơi dân gian, biểu diễn văn nghệ, giao lưu ca hát, đờn ca tài tử và đặc biệt có rất nhiều gian hàng bán các loại sản phẩm và trái cây vùng sông nước Đồng Tháp Mười.

Lễ hội thứ hai được tổ chức hàng năm ở khu di tích Gò Tháp là lễ tưởng niệm hai vị anh hùng dân tộc là Thiên hộ Võ Duy Dương và Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều. Lễ hội này thường được diễn ra từ ngày 13, 14 và 15 tháng 11 âm lịch. Đến với lễ hội, du khách còn được thăm viếng, tham quan chùa Tháp Linh, miếu Bà Chúa Xứ, gò Minh Sư… trong khuôn viên khu di tích Gò Tháp.

Khu di tích Gò Tháp – Điểm danh lam thắng cảnh của vùng sông nước miền Tây

Nhắc đến các điểm danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở Đồng Tháp là nhắc đến vườn quốc gia Tràm Chim, khu di tích Xẻo Quýt, khu du lịch sinh thái Gáo Giồng… Và một điểm không thể bỏ qua nữa là khu di tích Gò Tháp. Ngoài giá trị khảo cổ, khu di tích Gò Tháp còn là một điểm danh lam thắng cảnh của vùng sinh thái ngập nước. Nơi đây còn lưu giữ nét hoang sơ của thiên nhiên với những thảm thực vật phong phú đặc trưng của vùng sông nước miền Tây như tràm, sen, sậy, năng, lúa trời… Ngoài các thảm thực vật, môi trường sinh thái trong khu di tích Gò Tháp còn là nơi cư ngụ của nhiều loài động vật như trăn, rắn, các loài chim, cá… Đến với khu di tích Gò Tháp, du khách còn được tận hưởng bầu không khí trong lành, chiêm ngưỡng cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, hữu tình.

Hiện nay, khu di tích Gò Tháp đang được chính quyền tỉnh Đồng Tháp quy hoạch tổng thể với diện tích khoảng 300 ha, được chia thành 4 khu chức năng chính. Trong đó khu di tích bảo tồn, bảo tàng là 53 ha; khu rừng sinh thái là 166 ha, khu dịch vụ là 54 ha, khu nuôi thú hoang dã Đồng Tháp Mười là 27 ha. Đặc biệt, chính giữa Gò Tháp sẽ xây dựng Tháp Sen cao 110 m, phỏng theo ý nghĩa câu nói quen thuộc của người dân vùng Đồng Tháp Mười “Tháp Mười đẹp nhất bông sen, Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ”.

Khu di tích Gò Tháp thực sự là điểm đến lý tưởng cho du khách trong những chuyến du lịch miền Tây ngắn ngày. Du khách hãy tạm gác những bộn bề, lo toan của công việc, tạm lánh xa những ồn ào náo nhiệt của phố thị và cùng Viet Fun Travel thực hiện chuyến du lịch về Đồng Tháp để khám phá những điều thú vị, độc đáo chỉ có trong khu di tích Gò Tháp.

Phúc Nguyễn (BongTrip.vn tổng hợp)